یونس قیصی‌زاده
این روزها بزرگ‌ترین دغدغه و نگرانی مردم جهان، مبتلا شدن به ویروس کروناست. تاکید درست بر رعایت نکات بهداشتی و رفتارهای بازدارنده ابتلا به این بیماری، چیزی است که باید جدی گرفت و با احتیاط کامل با این بیماری روبرو شد.
اما ممکن است در این روزها بسیاری از مردم به استرس کرونا دچار شوند که نه تنها افزایش این استرس باعث ناراحتی روحی و روانی آنها می‌شود، بلکه در پی آن فعالیت سیستم ایمنی بدن آنها که این روزها برای مبارزه با کرونا به آن احتیاج زیادی دارند نیز تضعیف خواهد شد.
استرس زیاد و مداوم، می‌تواند باعث بالا بردن ضربان قلب و فشار خون شده و به‌دلیل تغییراتی که در رگ‌ها به‌وجود می‌آید، احتمال حمله قلبی و سکته را افزایش دهد. همچنین فکر کردن بیش از اندازه به کرونا و در معرض مدام بودن خبرها، مطالب، فیلم و صحنه‌های مربوط به کرونا به استرس بیشتر در این شرایط می‌انجامد و چنان‌چه ذکر شد سبب ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن می‌شود و آن‌را در مقابل باکتری‌ها و ویروس‌های مقاوم، تضعیف می‌کند.
خصوصاً این‌که مطالعات نشان می‌دهند استرس واقعاً مقاومت بدن را در برابر سرماخوردگی پایین می‌آورد و استرس طولانی‌مدت که یک ماه یا بیشتر طول بکشد، به احتمال قوی منجر به سرماخوردگی می‌شود!
مخلص کلام، موقعی که نتوانیم به‌طور موثر با یک موقعیت تهدیدآمیز روبرو بشویم، استرس را تجربه می‌کنیم.
روانشناسان برای مدیریت استرس راهکارهای مختلفی ارائه داده‌اند که یکی از آنها ایجاد موقعیت‌های شاد برای خود و خانواده و دیگران است.
این روزها شاهد فیلم‌هایی از شادی پزشکان و پرستاران و دیگر دست‌اندرکاران مبارزه با کرونا و یا دیگران در محیط‌های بیمارستانی و یا خانه‌ها هستیم؛ هوشیارانه یا ناهوشیارانه آنها با استفاده از شادی و شوخی و خنده، بار استرس فوق‌العاده‌ای که بر دوش آنها گذاشته شده را کم می‌کنند. فضای شاد و عمل فیزیکی خندیدن، می‌تواند منجر به کاهش استرس فیزیولوژیکی کلی بدن شود؛ در این حالت فشار خون پایین می‌آید، ضربان قلب کاهش می‌یابد و مغز نیز اندروفین ترشح می‌کند که می‌تواند حالت آرامش فیزیکی بیشتری را القا کند.
همچنین تحقیقات نشان می‌دهند که فضای شاد و پُرسرور می‌تواند سیستم ایمنی را تقویت کرده و در بهبود سلامت نقش مهمی ایفا کند، تولید هورمون‌های مربوط به استرس را در بدن کاهش داده و تولید سلول‌های مقاوم در برابر بیماری را بالا ببرد که همگی می‌توانند منجر به یک سیستم ایمنی قوی‌تر شوند.
در این روزها و هفته‌ها که بیماری کرونا از همه‌جهت در حال هجوم به زندگی ماست و مجبور به ماندن در خانه هستیم، سعی کنیم که نگذاریم استرس زیادی به خودمان و خانواده وارد آید، به‌ویژه کودکان که ممکن است آسیب‌پذیری بیشتری در این مواقع داشته باشند. بنابراین ضمن رعایت تمامی نکات ایمنی و بهداشتی؛
- سعی کنیم فضای شاد و پرانرژی را در خانه حاکم کنیم و از هرگونه درگیری و دلگیری در جمع خانواده دوری کنیم.
- به سراغ دیدن فیلم‌های شاد و عاطفی با سرانجامی خوب برویم.
- سریال‌های کمدی که باعث نشاط می‌شوند را ببینیم.
- به خواندن کتاب‌های جالب و رمان‌ها و داستان‌های سرگرم کننده مشغول شویم.
- در تماس‌های تلفنی و یا تصویری با والدین و اقوام و دوستان، از حال آنها جویا شویم و بدون انتقال اخبار ناراحت کننده، روحیه آنها را تقویت کنیم.
- با بچه‌ها در بازی‌های کامپیوتری و گیم‌های ویدئویی و... به رقابت شاد و هیجانی بپردازیم.
- در فضای مجازی به‌دنبال سایت‌های سرگرمی و صفحات جالب همانند موزه‌ها، فستیوال‌ها، مدها، عتیقه‌جات، آشپزی، دکوراسیون، دیدنی‌ها و... باشیم و با دیدن آنها وقت بگذرانیم.
- با معرفی فیلم‌ها و سایت‌ها و صفحات جالب برای دیگران، آنها را در لذت و بهره‌مندی خود شریک کنیم.
- با دیدن عکس‌ها و فیلم‌های خانوادگی، خاطرات خوش گذشته را مرور کنیم.
- بازی‌های نشاط‌آور و ابتکاری با بچه‌ها داشته باشیم.
- تصاویر و اشیایی که یادآوری غم را موجب می‌شوند، از جلوی چشم برداریم.
- از گفت‌وگوهای چالشی که ممکن است نگرانی برایمان به‌وجود آورند - خصوصاً در حضور بچه‌ها - بپرهیزیم.
- از دیدن صحنه‌ها و تصاویر دلخراش و ناراحت کننده خودداری کنیم و... .
در این روزهای سخت که نیاز به همبستگی ملّی و ایمنی جمعی، خانوادگی و فردی‌ست و اوقات زیادی را باید با خانواده بگذرانیم، رابطه خانوادگی خود را محکم‌تر و پرنشاط‌تر کنیم تا بتوانیم با سلامت جسمی و روحی و روانی از این لحظه سخت تاریخی نیز با موفقیت بگذریم.