امیرحسام حق پرست

"دکتر یاکوب ادوارد پولاکِ" اتریشی و "دکتر ادوارد گرانویل براونِ" انگلیسی که یکی از ۱۸۵۱ تا ۱۸۶۰ با دعوت امیرکبیر به دارالفنون آمد و دیگری(براون)که از ۱۸۸۸ به مدت یک سال در میان ایرانیان زیست!

هر دو پزشکانی بودند که جدای از پزشکی و طبّ به شناختِ خلقیّات و عاداتِ ایرانیان پرداختند و قلم زدند!

سفرنامه ی پولاک(ایران و ایرانیان) و کتابِ یک سال در میان ایرانیان نوشته ی براون حاصل ایّام اقامت و زمان زندگی در ایران است!

براون اما پا را فراتر گذاشته و آثاری مانند تاریخ ادبی ایران و تاریخ مشروطه و... را هم از خود به جا می گذار‌د!

"ویلم فلور هلندی" هم در کتابِ مطالعاتی در تاریخ پزشکیِ ایران(مترجمین:اسماعیل نبی پور،دکتر کتایون وحدت،دکتر ایرج نبی پور)به مطالعه ی تاریخ پزشکی در ایران پرداخته است:

(این مجموعه مقاله،پیرامون تاریخ پزشکی ایران،دنباله ی تاخت و تازهای پیشین من به این گستره است.

با بحث های جزیی نگرانه ی وضعیت سلامت مردم در ایران قاجار ...)

بی شک جای آن دارد تا هر سه اثر نامبرده را با جزئیات بیش تر و دقیق تر تورّقی داشته و اوضاع و‌ احوال سلامت و مردم شناختیِ  روزگاری نه چندان دور را در واکاویم و بجوییم.