پیغام/ صدیقه جمالی: «سارینا» تا همین چندماه پیش در پایه هفتم دبیرستان دخترانه فاطمه زهرا در شهر اهرم درس میخواند اما بهدلیل آنچه خانوادهاش فشار روانی مدیر مدرسه به فرزندشان مینامند، مجبور شد مدرسه خود را تغییر دهد.
از آنجا که شهر اهرم تنها یک دبیرستان دولتی در مقطع متوسطه اول دارد، خانوادة سارینا مجبور شدند برای ادامه تحصیل او را به یکی از روستاهای اطراف شهر اهرم ببرند.
به گفته پدر و مادر این دانش آموز، برخوردهای سختگیرانه مدیر دبیرستان قبلی در مقررات درون مدرسهای از جمله پوشش درون مدرسه، فرزندشان را به ستوه آورده و او را دچار استرس و فشارعصبی کرده بود.
سارینا به پدر و مادرش گفته بود که مدیر مدرسه از او و دیگر دانشآموزان میخواهد در محیط مدرسه مقنعههایشان را طوری بپوشند که حتی یک تار مویشان پیدا نباشد و اگر کمی مقنعهشان در مدرسه به عقب برود، آنها را سرزنش میکند.
اولیای این دانشآموز میگویند برای پیگیری موضوع و حل مسئله به مدرسه مراجعه کردند اما با رفتاری که مدیر با آنها داشت، متوجه شدند که دخترشان راست میگوید و نه تنها خانواده آنها بلکه خانوادههای دیگری نیز از رفتارهای این مدیر شاکی هستند اما چون مدرسهای دولتی غیر از این در شهر اهرم نیست، آنها مجبور هستند با رفتارهای این مدیر کنار بیایند.
موضوع پوشش درون مدرسهای مدارس دخترانه در ایران بدون آنکه سیاستگذاری مشخصی درباره آن صورت گیرد، همواره یکی از عوامل تنش میان خانوادهها و مدارس بوده است.
در سالهای گذشته، هر بار یکی از دستاندرکاران وزارت آموزش و پرورش از طرحهایی برای این موضوع رونمایی کردهاند که همگی بیسرانجام بودهاند. آخرین نمونه از چنین طرحهایی، طرح «محرمسازی مدارس» بود که فروردین ماه سال جاری مشاور امور زنان وزارت آموزش و پرورش ایران آن را اعلام کرد که با اجرای آن امکان حذف حجاب اجباری برای دانشآموزان دختر در مدارس این کشور فراهم میشد.
رابعه امامی رضوی، در گفتوگو با روزنامه «اعتماد» درباره طرح موسوم به محرم سازی در مدارس دخترانه گفته بود: «محرم سازی دقيقاً به اين صورت است كه مدارس دخترانه به شكلی ساخته يا بازسازی شود كه اشراف همسايگی نداشته باشد و بچهها بتوانند در مدرسه حجاب خود را بردارند.»
به گفته مشاور امور زنان وزارت آموزش و پرورش سابقه اجرای این طرح در مدارس ایران «به سالهای 1389 تا 1392 برمیگردد و در همان زمان هم بعضی مدارس خاص يا غيرانتفاعی اين كار را انجام داده بودند.»
او همچنین گفته بود که رویکرد وزیر فعلی آموزش و پرورش ایران نسبت به اجرای این طرح مثبت است و وعده داده بود که اين موضوع را پيگيری كند.
این سخنان مشاور وزیر آموزش و پرورش اما با واکنشهایی روبرو شد و بسیاری طرح بیان شده را به دیوارکشی مدارس دخترانه تعبیر کردند. بهگونهای که او وادار شد دو روز بعد از گفتوگویش با اعتماد درباره این طرح دوباره توضیح دهد.
ایسنا روز 31 فروردین ماه به نقل از خانم امامی رضوی نوشت که او در دستور کار بودن پروژه «محرم سازی» مدارس دخترانه را تکذیب کرده و با تأکید بر اینکه این امر تنها یک پیشنهاد به مدیران مدارس دخترانه بوده، گفته منظور او این نبود که «دور تا دور مدرسه دیوار بکشند».
رابعه امامی رضوی به ایسنا گفته بود: «ما فقط به مدیران مدارس پیشنهاد دادیم که برای راحتی، شادی و نشاط دانش آموزان اگر میتوانند فضای مدرسه را طوری مهیا کنند تا دانش آموزان بتوانند در محیطی که اشراف نامحرم به آن نیست، مقنعه خود را بردارند. این امر میتواند به سلامت فیزیکی و جسمانی و حتی روحی و روانی و معنوی دانشآموزان کمک کند.»
با اینحال در مدرسه فاطمه زهرای شهر اهرم آنچه موجب کلافگی سارینا وسرانجام ترک مدرسه محل سکونتش شد؛ نه انتظار برداشتن مقنعه در محیط بسته و هوای گرم اهرم بلکه اعتراض به سختگیریهای مدیر درباره سفت و سخت بستن مقنعهها بوده است.
سختگیریهای مدیر مدرسه فاطمه زهرا دربارة پوشش درون مدرسهای را دانشآموزان دیگری از این مدرسه نیز تأیید میکنند. یکی از این دانشآموزان که ابتدا نمیخواست در این باره چیزی بگوید، وقتی مطمئن شد که نامش محفوظ خواهد ماند، از سختگیرهای خانم مدیر گفت که به آنها میگوید: «مقتعهتان را طوری بپوشید که مویتان پیدا نباشد و حتی اگر در ساعات غیر مدرسه دانشآموزی را در خیابان ببیند که پوشش مدنظر او را نداشته باشد، روز بعد او را مورد بازخواست قرار می دهد که چرا چنین پوششی داشته است.»
بهگفته این دانشآموز وقتی آنها به خاطر هوای سرد در زمستان هودی( کاپشن کلاهدار سبک) میپوشند، مدیر با آنها برخورد میکند و میگوید: «هودی را باید زیر مانتو بپوشید و اجازه ندارید روی مانتو بپوشید.»
مدیری که تکذیب نمیکند
مدیر مدرسه فاطمه زهرا که چندان مایل نبود درباره رفتن سارینا از مدرسه توضیحی دهد، دلیل سختگیریهایش را درباره پوشش دانشآموزان مدرسهای که همه کادر آن از مدیر، معاون و معلمان خانم هستند و درِ مدرسه نیز بسته است، آن میداند که «حجاب جزء شئونات اسلامی است و باید رعایت شود.»
نجمه اهرمی حقیقی ادعای دانشآموزان درباره برخورد با آنها در بیرون از مدرسه با پوشش متفاوت را نیز رد نکرد و افزود اگر در بیرون مدرسه هم موردی ببیند امر به معروف و نهی از منکر میکند.
پدر و مادر سارینا میگویند دخترشان هر روز که از مدرسه میآمد، ناراحت بود و گریه و زاری میکرد و میگفت دیگر نمیخواهد به مدرسه برود و از ادامه تحصیل خسته شده است. خانم اهرمی ابتدا این موضوع را که فشارهایش بر دانشآموزان باعث شده است که یکی از آنها از مدرسه او برود منکر شد، اما وقتی اسم دانش آموز به میان آمد، گفت که وی «به خاطر بیانضباطیهایی که در مدرسه داشته و به اختیار خانوادهاش از این مدرسه رفته است.» پدر و مادر سارینا اما این ادعا را نادرست میدانند و میگویند دخترشان هیچ مشکل انضباطی نداشته است و کادر آموزشی مدرسه جدید نیز از رفتارهای او رضایت کامل دارند.
رئیس آموزش و پرورش تنگستان: در بین این نسل وجدان و غیرت مرده است
پدر و مادر سارینا گفتند برای پیگیری موضوع به اداره آموزش و پرورش شهرستان تنگستان نیز رفته و نزد رئیس اداره از مدیر و رفتارهایش با دانشآموزان گلایه کردهاند اما نتیجهای نگرفتهاند زیرا رئیس اداره آموزش و پرورش آنجا نیز از مدیر مدرسه حمایت کرد:
«وقتی دفاع رئیس آموزش و پرورش را از مدیرش دیدیم، فهمیدیم دیگر شکایت بردن به مراجع بالاتر راه به جایی نخواهد برد به همین دلیل برای این که دخترمان بیشتر از این اذیت نشود، او را برای ثبت نام به مدرسه یکی از روستاهای اطراف بردیم.»
رئیس آموزش و پرورش تنگستان که پس از چند روز حاضر به گفتوگو درباره موضوع شد، شکایت پدر و مادر سارینا و چند خانواده دیگر را از برخوردهای مدیر مدرسه فاطمه زهرای اهرم تأیید میکند و میگوید این شکایتها را به حراست ارجاع داده» و مشخص شده است که اینطور که اولیا میگویند، نیست.»
روحالله غلامیان از رفتار مدیر مدرسه دفاع میکند زیرا به گفته او این مدیر مدرسه را به وضعیت ایدهآلی که مورد نظر آنها بوده، رسانده است. او به جزئیات این وضعیت ایدهآل اشارهای نکرد اما گفت:«در دوران مدیریت قبلی در این مدرسه مشکلات زیادی وجود داشت و دانش آموزان وضعیت خوبی از نظر پوشش حجاب نداشتند و این در شأن این مدرسه نبود. به همین خاطر مدیر مدرسه را تغییر دادیم.»
از نظر رئیس اداره آموزش و پرورش شهرستان تنگستان که چندان هم از رفتارهای تند مدیر مدرسه بیخبر نیست، این رفتارهای تند فایدههایی هم داشته است:
«اگر این خانم مدیر بداخلاقی میکند، این را هم ببینیم مدرسهای که پرحاشیه و بدترین بوده، الان به مدرسهای بیحاشیه تبدیل شده است.»
به گفته او ممکن است فرد به دلیل خستگی و فشار کاری زیاد عصبانی شود و حرفهایی بزند یا کارهایی هم بکند ولی اصل کار نتیجه خوبی داده است.
غلامیان ناراحتی بعضی از دانشآموزان را از برخوردهای سختگیرانه انضباطی مدیر مدرسه که پیامد آن رفتن یکی از دانشآموزان از مدرسه بوده است، به گردن اولیای آنها میاندازد زیرا آنها هستند که «با رفتارهایشان بچهها را سردرگم کردهاند.»
او نیز همچون مدیر مدرسه فاطمه زهرا معتقد است حتی در درون مدرسهای که همه کارکنان و دانشآموزان آن خانم هستند، نیز باید در باره پوشش سختگیری شود، چون به گفته او «این نسل با نسلهای گذشته فرق دارد زیرا در بین این نسل وجدان وغیرت مرده است.»
پدر و مادر سارینا میگویند خود و دخترشان از مدرسه جدید و رفتار مدیر مدرسه رضایت دارند اما نگرانند که در مسیر رفت و آمد روزانه بین شهر و روستا برای فرزندشان اتفاقی بیفتد. اما بهنظر میرسد که این نگرانی چندان برای مدیر مدرسه پیشین و رئیس اداره آموزش و پرورش اهمیتی ندارد. مدیر مدرسه با طرح این دیدگاه خانواده سارینا برافروخته شد و گفتوگویش را ناتمام گذاشت و با تهدید خواست که درباره مدرسهاش چیزی نوشته نشود. رئیس آموزش و پرورش هم گویا چندان از اتفاقی که برای سارینا افتاده، ناراضی نیست. از نظر او «اگر یک دانشآموز رفته، به خاطر آرامشی که در این مدرسه ایجاد شده، دهها دانشآموز به این مدرسه آمدهاند.»