پیغام: صدیقه جمالی؛ معصومه، زنی که دوران کودکی تا میان سالی‌اش را در محله جفره بوشهر گذرانده است، در تمام سال های تحصیل در دبیرستان مسیر خانه تا مدرسه را با اتوبوس درون شهری می‌پیمود. اما او که حالا یک معلم است، می‌گوید که سال‌هاست هیچ اتوبوس خط واحدی را در جفره ندیده است.
او که بعد از ازدواج هم در همین محله قدیمی بوشهر سکونت دارد، برای تردد خود و اعضای خانواده‌اش از خودروی شخصی یا اسنپ استفاده می‌کند چون به گفته او برای مسافرت درون شهری‌شان «هیچ جای‌گزین دیگری وجود ندارد.»
تا سال‌های پایانی دهه ی هفتاد که معصومه یک دختر دبیرستانی بود و حتی چند سال پس از آن، چند خط اختصاصی و مشترک اتوبوسرانی از جفره می‌گذشتند. مقصد اتوبوس‌های مشترک، نیروی هوایی و محلات بهمنی و دوّاس بود و خط اختصاصی نیز مسافران را در مسیر مرکز شهر، جفره، عاشوری و بالعکس جابه‌جا می‌کرد. معصومه در زمان مدرسه اغلب با همین اتوبوس‌ها مسیر کوتاه خانه تا دبیرستان فاطمه زهرا را می‌پیمود.
اکنون بیش از یک دهه است که هیچ دانش‌آموز جفره‌ای برای رسیدن به مدرسه بر اتوبوس درون شهری سوار نمی‌شود چون به دلیل آنچه مسئولان سازمان حمل و نقل شهری بوشهر «کمبود اتوبوس و فرسودگی ناوگان عمومی» می‌نامند، هیچ اتوبوسی در این محله رفت و آمد ندارد.
کمبود شدید اتوبوس در شهری که در سال‌های نه چندان دور 80 دستگاه اتوبوس فعال داشت، موجب برچیده شدن بسیاری از سرویس‌های درون شهری بوشهر از جمله محله جفره بوده است.
پارکینگ اتوبوسرانی شهرداری بوشهر
هیچ یک از مدیران گذشته و امروز شهر بوشهر به دلایل کاهش شدید تعداد اتوبوس‌های شهری بوشهر اشاره‌ای نکرده‌اند اما ناگفته هم مشخص است که فرسودگی اتوبوس‌های قدیمی و ناتوانی در نوسازی ناوگان حمل و نقل شهری دلیل اصلی پیدایش این وضعیت است.
انتظار می‌رفت که با هدف آنچه مدیران شهری و کشوری همواره شعارش را می‌دهند، یعنی بهینه‌سازی مصرف سوخت و کاهش ترافیک شهری و نیز کاهش آلودگی هوا، بر تعداد وسایل نقلیه عمومی در بوشهر افزوده شود. اما در حال حاضر تعداد مسافرانی که روزانه با اتوبوس‌های شهری در بوشهر جابه‌جامی‌شوند، بخش ناچیزی از جمعیت این شهر را پوشش می‌دهند. به گفته رضا فرشیان، مدیر سازمان حمل و نقل بار و مسافر شهرداری بندر بوشهر در حرکت روزانه اتوبوس ها در شهر بوشهر که از ساعت ۶ و ۳۰دقیقه صبح تا ۹شب است، تنها ۳تا ۵ هزار مسافر با اتوبوس درون‌شهری جابه‌جا می‌شوند.
جابه‌جایی این تعداد مسافر نیز تنها به چهار نقطه خیابان سنگی و باغ زهرا و محلات بهمنی و دوّاس اختصاص دارد که در حال حاضر خطوط اتوبوسرانی در آنها دایر است. دیگر محلات بوشهر همچون جفره، عاشوری، جلالی و صلح‌آباد که در گذشته‌ای نه چندان دور دارای خطوط اتوبوس شهری بودند، سال‌هاست که از این امکان بی‌بهره‌اند. دلیل آن نیز ورشکستگی ناشی از فرسودگی اتوبوس‌های شهری است. مدیر سازمان حمل و نقل بار و مسافر شهرداری بندر بوشهر می‌گوید: «با مرور زمان و به دلیل فرسودگی، تعداد زیادی از اتوبوس‌های موجود از خط ناوگان عمومی بوشهر خارج و به‌دلیل هزینه‌های گزاف تعمیرات در پارکینگ شهرداری بوشهر زمین‌گیر شده‌اند.» این وضعیت کار را بدانجا کشانده که این مدیر شهرداری در بیان دلیل برچیده شدن خطوط حمل و نقل مسافر در محلات بوشهر به صراحت بگوید: «به خاطر کاهش تعداد اتوبوس‌ها مجبور شده‌ایم نقاط اصلی شهر مثل سنگی و باغ زهرا را پوشش دهیم.»
ایستگاه مرکزی اتوبوس رانی بوشهر درباغ زهرا
به گفته فرشیان، در حال حاضر تنها ۲۵دستگاه اتوبوس شهری در این شهر فعالیت دارد که۱٠ دستگاه از این تعداد نیز از زمان شروع به کار او به ناوگان حمل و نقل درون شهری بوشهر اضافه شده است.
این ۲۵ دستگاه کار جابه‌جایی مسافران را در چهار نقطه خیابان امام، باغ زهرا و محلات جنوبی بهمنی و دواس انجام می‌دهند.
مهرماه سال گذشته رضا مدیر سازمان حمل و نقل و بار و مسافر شهرداری بندر بوشهر با اعلام افزایش شمار اتوبوس‌های فعال به ۲۵ دستگاه از این‌که مدت زمان انتظار شهروندان بوشهری در ایستگاه‌های اتوبوس از شصت به سی دقیقه کاهش یافته است، ابراز خرسندی کرده بود. این مدت زمان در بسیاری از کلان‌شهرهای ایران کمتر از ده دقیقه است.
با دست خالی در انتظار مجوز
شهر بوشهر بسیاری از اتوبوس‌هایش را از دست داده است. این اتوبوس‌های فرسوده اکنون در پارکینگی متعلق به شهرداری بوشهر در تنگگ رها شده‌اند. به نظر می‌رسد جایگزینی این تعداد اتوبوس برای شهرداری بوشهر کار آسانی نیست. نخستین سد رسیدن به این هدف، مقررات اداری است. فرشیان می‌گوید: «برای رفع کمبود اتوبوس نیازمند مجوز خرید اتوبوس از سوی وزارت کشور هستیم و هر شهر سهمیه‌ای مشخص دارد. سهمیه‌ای که پس از چند سال به بوشهر اختصاص داده شده، همین ۲٠ دستگاه بود که ۱٠ دستگاه در حال خدمات‌رسانی به شهروندان است و ۱٠ دستگاه دیگر هم به زودی فعال می‌شوند.»
اتوبوس های فرسوده در پارکینگ شهرداری بوشهر
حتی اگر وعده ی مدیرعامل حمل و نقل مسافر شهرداری بوشهر برای ورود ۱٠ دستگاه جدید عملی شود، تعداد اتوبوس‌های موجود با آنچه اتوبوسرانی بوشهر در گذشته داشت، فاصله بسیار دارد.
علاوه بر کمبود سرمایه برای خرید اتوبوس‌های نو، فقدان مدیریت کارآمد برای بهره‌برداری از اتوبوس‌های موجود و کاهش هزینه‌ها نیز بر مشکلات اتوبوسرانی درون شهری بوشهر افزوده است. رئیس سازمان حمل و نقل و بار و مسافر شهرداری بندر بوشهر از مبالغ هنگفتی می‌گوید که هر سال برای انجام تعمیرات اتوبوس‌های خط واحد هزینه می‌شود اما از سخنان بعدی او چنین برمی‌آید که سیستم مدیریت درآمد و بهره‌برداری این سازمان نیز به‌شدت ناکارآمد است. به گفته ی فرشیان، «در حال حاضر جابه‌جایی مسافران در شهر بوشهر در طول یک‌سال به صورت رایگان انجام می‌شود و شاید این یکی از دلایلی است که به حمل و نقل عمومی آسیب رسانده است.» او درباره دلیل استفاده رایگان شهروندان از اتوبوس‌های مستقر در چهار نقطه ی شهر توضیحی نمی‌دهد اما می‌گوید: «پی‌گیرآن هستیم که اتوبوس‌ها را به پوزهای بانکی و یا دستگاه کارت‌خوان الکترونیکی تجهیز کنیم تا بتوانیم از این طریق خرابی‌ها را کاهش دهیم.»
آینده‌ای که برای محلات روشن نیست
جابه‌جایی با حمل و نقل ارزان عمومی حقی است که سال‌هاست اتوبوسرانی بوشهر از محلاتی همچون جفره، عاشوری، بهشت صادق و هلالی و صلح‌آباد سلب کرده است. این محلات تا همین یک و نیم دهه پیش همگی خط اتوبوسرانی داشتند. در چنین وضعیتی به نظر هم نمی‌رسد که گذار حمل و نقل درون شهری بوشهر به این زودی به این محلات بیفتد حتی اگر مدیر حمل و نقل شهری بوشهر از خرید 10 دستگاه اتوبوس جدید خبر دهد زیرا این تعداد اتوبوس جدید شاید بتواند کاهش زمان انتظار مسافران خطوط فعلی را در پی داشته باشد. فرشیان می‌گوید: «هزینه این دستگاه‌ها پرداخت شده و پی‌گیر هستیم که آنها را از سازمان شهرداری‌ها و ایران خودرو تحویل بگیریم که با ورود این تعداد اتوبوس به خط مسافری در شهر بوشهر شاهد کاهش زمان انتظار چشم‌گیری برای شهروندان هستیم.»
کمبود شدید اتوبوس در خطوط حمل و نقل درون شهری بوشهر با خوش‌بینی‌های مدیر حمل و نقل شهری این بندر سازگار نیست. به نظر هم نمی‌رسد که تدبیر عملی و امیدوارکننده‌ای برای رفع مشکل، دست کم در آینده نزدیک وجود داشته باشد. دلیل اصلی چنین وضعیتی علاوه بر سخت‌گیری وزارت کشور در صدور مجوز خرید اتوبوس، ظاهراً دست خالی شهرداری برای تأمین بودجه خرید اتوبوس‌های جدید است تا جایی که موجب شده است چشم امید شهرداری به فروش اتوبوس‌های فرسوده‌اش باشد.
مدیرحمل و نقل درون شهری بوشهر این تعداد اتوبوس فرسوده را 19 دستگاه اعلام می‌کند و می‌گوید که امیدوار است بعد از انجام تشریفات مزایده «از محل درآمد حاصل از فروش آنها، مینی بوس‌هایی خریداری و به خط‌هایی همچون جفره، جلالی و عاشوری که اتوبوس در آن نقاط فعال نیست، اضافه شود.» اگر هم چنین اتفاقی نیفتد امیدواری دیگر وی آن است که «قطعات مورد نیاز جهت تعمیر و نوسازی همین اتوبوس‌ها خریداری شود تا پس از بازسازی وارد خط شوند.»
اتوبوس های فرسوده در پارکینگ شهرداری بوشهر
دیدن دوباره اتوبوس‌های خط واحد برای برخی محلات بوشهر که ساکنان آنها در روزگاری نه چندان دور با آنها جابه‌جامی‌شدند، دارد کم‌کم به یک رؤیا تبدیل می‌شود. معصومه که بخشی از خاطرات دوران دبیرستانش با این اتوبوس‌ها گره خورده است، می‌گوید که او هر بار در نقش یک معلم دبستان پیوسته برای دانش‌آموزانش از مزیت‌های حمل و نقل عمومی حرف می‌زند اما این پرسش همواره او را آزار می دهد که «چرا در روزگاری که مانند همه کشورهای پیشرفته باید سرویس‌های عمومی حمل و نقل شهر من دگرگون شده باشند، برخی دانش‌آموزانم که در همین محلات فاقد اتوبوس شهری سکونت دارند، نتوانند همچون من بخشی از خاطرات دانش‌آموزی‌شان را در همین اتوبوس‌ها بسازند؟ آیا این برای یک شهروند در شهری که روزبه‌روز بر معضلات ترافیکی‌اش افزوده می‌شود، انتظار زیادی است؟»
منبع:
پایگاه خبری تحلیلی پیغام
لینک مستقیم :
http://peigham.ir/shownews.aspx?id=171816
