هفته نامه پیغام

 احمد عبداللهی

چشمه های آب معدنی در ایران فراوان است از جمله مجتمع چشمه های آب معدنی سرعین استان اردبیل و چشمه های آب معدنی دالکی در شهرستان دشتستان استان بوشهر.

در شهر اهرم مرکز شهرستان تنگستان نیز تعدادی چشمه آب معدنی وجود دارد که همگی برای استحمام مورد استفاده قرار می گیرد.

اُوبا: اولین مورد از چشمه های آب معدنی" اُوبا" ست که در فاصله 3 کیلومتری شرق اهرم واقع شده است. آب چشمه در سر چشمه، آن جایی که آب از زمین  می جوشد حدود پنجاه درجه گرم می باشد. این چشمه در گذشته های نه چندان  دور حمام عمومی مردم اهرم و توابع بود. هم اکنون از مناطق گردشگری استان بوشهر به شمار می رود. آب چشمه گوگردی و خاصیت درمانی دارد. آب این چشمه  برای درمان بیماری های جلدی و پوستی مفید است. این آب زخم های چرکین را درمان  می کند. بِده آب چشمه در حدود یک سنگ آب است. یاد دارم یک آسیاب با آب این چشمه کار می کرد و رزوانه حدود دومن گندم حدود 120 کیلو گرم را آرد می کرد.

آب چشمه بعد از راه انداختن آسیاب به طرف نخلستان هایی که در پایین دست آن کاشته شده سرازیر می شود و نخیلات را آبیاری می کند.

چشمه آب گرم اُوبا

(اوسورو) یا زارحاجی: دومین چشمه ای است که حدود صد متری شمال چشمه اُوبا قرار دارد . چشمه " اُوشورو و یا اُوسورو" یا چشمه زایر حاجی است که آب آن کمتر از چشمه اُوباست با خاصیت آب اوبا و با همان حرارت و گرمای آب اوبا می باشد. آب این چشمه هم مانند اُوبا نخیلات پایین دستی خود را به نام باغ های اُوسورو را  سیراب می کند. در کنار جدول آب چشمه درختان گز قرار دارد.

غوچرک: سومین چشمه از چشمه های آب معدنی اهرم است که در فاصله 5 (پنج) کیلومتری جنوب اهرم واقع شده است که از دره ای به نام "غوچرک " بیرون می آید. آب چشمه چندان گرم نیست . حدود 27 درجه حرارت دارد. بِده آب حدود یک تا دو بیل می باشد. در حالت ناچاری قابل آشامیدن است. مزه آب لب شور و گوگرد آن کم است. آب چشمه برای استحمام بسیار مفید و بعد از حمام با آب احساس لطافت و نرمی پوست بدن احساس می شود. آب برای درمان بیماری های پوستی، جلدی و چرکین بسیار مفید است. بعد از شستن چند نوبت زخم بیماری پوستی و چرکین، زخم خوب می شود. آب آن برای کشاورزی چندان مناسب نیست. در قدیم آب این چشمه یک آسیاب را به کار می انداخته، آثار آسیاب تا چند سال پیش وجود داشت.

چشمه آب گرم غوچرک

اوگری: چهارمین آب معدنی که در فاصله 12 کیلومتری اهرم واقع شده که چشمه آب گرم" اوگری" نام دارد. آب چشمه به شدت گوگردی است به طوری که در کنار جدول عبور آب گوگرد چسبیده مشاهده می شود. آب اوگری خیلی گرم نیست. در قدیم زمانی که بیماری گری در بین گوسفندان اهرم و روستاهای اطراف شایع  شده بود از آب این چشمه برای درمان بیماری گری گوسفندان استفاده می کردند. گوسفندان را یکی یکی در چشمه برده و می شستند تا گری برطرف شود. استنشاق بوی متصاعد شده از آب چشمه موجب خفگی می گردد. به طوری که خود شاهد حالت خفگی کودکی بودم که اگر برادرم که فردی با تجربه است همراهمان نبود کودک از بین می رفت. کسانی که  به هر دلیلی می خواستند در آب چشمه  اوگری استحمام کنند به تنهایی در آب نمی رفتند. رسم بود که برای رفتن به چشمه جهت استحام یک مرغ و یا یک گوسفند قربانی می کردند. تعداد زیادی از مردم اهرم که به تنهایی برای استحمام به چشمه رفته جان خود را از دست داده بودند.

آب چشمه در سطحی به طول 3 متر و به عرض 2 متر از زمین ماسه ای دامنه کوه می جوشد و گل و ماسه به همراه  خود به بالا می آورد . گفته می شود اگر کسی سرش به زیر آب این چشمه ببرد، می میرد . نشستن بیش از نیم ساعت در آب برای افراد ضعیف موجب سرگیچه و افتادن در آب می شود.

پنجمین آب معدنی که حدود پانصد متری جنوب چشمه اوگری قرار دارد، چشمه آب گرم "میراحمد" نام دارد که در دامنه رشته کوه های زاگرس جنوبی قرار دارد و زیارتگاه امام زاده میراحمد در کنار چشمه قرار گرفته است.

چشمه آب گرم میراحمد

چشمه از دو استخر دایره  شکل به قطر 50 متر می باشد که آب استخر اول به وسیله کانالی به استخر دوم متصل است. آب هر دو استخر قابل استفاده برای استحمام  می باشد. عمق استخرها خیلی زیاد است و برای کسانی که با شنا کردن آشنایی ندارند، خطرناک است. اگر کسی در استخر غرق شود و نجات غریق نبود پس از 24 ساعت جسد فرد غرق شده بالا آمده و روی آب قرار می گیرد. افراد زیادی به علت ناآگاهی از وضعیت این دو چشمه فوت شده اند. بِده آب چشمه میراحمد به اندازه دو سنگ آب است یعنی می تواند دو آسیاب را راه اندازی و گندم را آرد کرد. آسیاب های میراحمد گندم های روستاهای اطراف مثل(گلکی، عالی حسینی، شورکی، کلل، چهله، چاووشی و غیره) را آرد می کرده است. این آسیاب ها تا پیدا شدن کارخانه های آرد سازی مورد استفاده  قرار می گرفته است.

لازم به ذکر است که در روزگارانی که به علت نبود بهداشت و رعایت نکردن اصول بهداشتی و رواج بیماریهای مقاربتی نظیر سوزاک و سفلیس و شانکر به دلیل وجود همین آب گرم های معدنی مردم اهرم و روستاهای تابعه به این  بیماری ها مبتلا نمی شدند.

پوشش آب چشمه های میراحمد دیده نمی شود همین قدر معلوم است که آب استخر اول به دوم می رود. آب این چشمه ها در تمام فصول سال قابل استفاده برای استحمام بوده و هست. آب چشمه میراحمد با وجودی که خیلی بیشتر از آب معدنی های ذکر شده قبلی می باشد . متاسفانه برای کشاورزی مناسب نیست . تنها گیاهی که از این آب می روید گیاهی به نام" خومه یا خمه" می باشد که در گذشته های نه چندان دور مردم روستاهای اطراف آن را بریده و از آن حصیری به همین نان درست می کرده و در بازارهای اهرم، خورموج و بوشهر به فروش می رسانیدند. آب چشمه اوگری هم برای کشاورزی مناسب نیست.

متاسفانه تحقیقی علمی بر روی این آب ها صورت نگرفته تا معلوم شود چگونه می شود از آب آن ها برای درمان استفاده کرد. امیدوارم دانشگاه علوم پزشکی بوشهر نسبت به تحقیق لازم برای مشخص شدن فواید این آب ها اقدامات لازم را به عمل آورد.

  منبع: پایگاه خبری تحلیلی پیغام
       لینک مستقیم   :   http://peigham.ir/shownews.aspx?id=188219