در دهه های اخیر تحول علوم در شناخت اتیولوژی بیماری ها با دیدگاه پسیکونروآندوکرینوایمنولوژی و دیدگاههای مطرح در مکتب سوم روان درمانی که انسان را در جستجوی معنای زندگی معرفی می کند، سبب توجه به بعد معنوی سلامت درمحافل علمی بین المللی شده است. براساس بیانیه کپنهاک دولتها ملزم به توجه به نیازهای معنوی مردم گردیده و بر بعد معنوي سلامت در منشور بانگوك تأكيد شده است. سازمان بهداشت جهانی سلامتی را در ابعاد زیستی روانی اجتماعی معرفی نموده وبر توجه به نیازهای معنوی مردم هر جامعه متناسب با فرهنگ و باورهایشان تاکید نموده است.
انجمن روانپزشكي آمريكا توصيه مي كند كه پزشكان، گرايش مذهبي و معنوي بيماران را جويا شوند. مجمع بین المللی پرستاران، نقش پرستاران را ارتقاء محیطی می داند که در آن حقوق انسانی، ارزشها، عادات و اعتقادات معنوی فرد، خانواده و جامعه مورد احترام قرار گیرد .
طبق کدهای اخلاقی اکثر دانشگاهها، از دانش آموختگان علوم سلامت انتظار می رود، درمان و مراقبت را براساس نیازهای جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی بیماران انجام دهند چرا که بروز بیماری، باعث پديدار شدن نيازهاي معنوي در بیمار مي شود و پاسخ معنوي را در بیماران بر مي انگيزد که نیازمند مراقبت معنوي است.آموزش معنویت جهت ارائه درمان و مراقبت کل نگر ضروری محسوب می شود. لازم است که دانشگاههای علوم پزشکی به آموزش سلامت و مراقبت معنوی بپردازند.
درایران تحقیقات متعدد انجام شده (بیش از 90 تحقیق) ضرورت انجام مراقبت معنوی را در بالین مورد تاکید قرارمی دهد وبر نگرش مثبت پرسنل درمان به معنویت ومراقبت معنوی صحه می گذارد. اما متاسفانه این مهم به علت عدم اموزش روش انجام آن در بالین اجرا به نحو صحیحی اجرا نشده وسبب نارضایتی بیماران ، خانواده ها گردیده است. از جمله کاربرد ابزارهای سنجش دینداری یا انجام مشاوره معنوی به شکل اعتراف و ایضاح که مبتنی بر دیدگاه مسیحیت کاتولیک بوده و با فقه اسلام تضاد آشکاری دارد.
ضروری است آموزش اشنایی با بعد معنوی سلامت و نحوه انجام مراقبت معنوی( در تمام سطوح پیشگیری برای افراد سالم به شکل مشاوره معنوی و برای بیماران به شکل مراقبت معنوی ) در قالب مدل مراقبت معنوی در پارادایم اسلام در آموزش دانشگاهی مقاطع مختلف برای دانشجویان علوم سلامت ( پزشکی، پرستاری، توانبخشی، و...) در نظر گرفته شود. با توجه به ابهام در تبیین مفهوم معنویت وسلامت معنوی در سطح جهانی، با وفاق بر مفهوم قرآنی سلامت معنوی به معنای برخورداری از قلب سلیم ، مدل مراقبت معنوی قلب سلیم به عنوان مدل جامعه نگر و هماهنگ با باورهای هنجاری مردم مسلمان در ایران مورد عنایت دانشگاهیان و اقشار فرهیخته جامعه قرار گیرد.
با این توضیح می خواهم بگویم که نه تنها متون عرفانی بلکه بسیاری از متون زبان و ادبیات فارسی و تاریخ و غیرو انباشته از مطالبی است که رویکرد معنویت درمانی دارد و می تواند ما را در این امر یاری نماید. از جمله این متون، گلستان ارجمند سعدی است بنگریم به حکایت زیر:
"یکی را از ملوک مرضی هایل بود که اعادت ذکر آن ناکردن اولی. طایفهی حکمای یونان متفق شدند که مر این درد را دوایی نیست مگر زهره آدمی به چندین صفت موصوف. بفرمود طلب کردن.
دهقان پسری یافتند بر آن صورت که حکیمان گفته بودند، پدرش را و مادرش را بخواند و به نعمت بیکران خشنود گردانیدند و قاضی فتوی داد که خون یکی از رعیت ریختن سلامت پادشه را روا باشد. جلاد قصد کرد، پسر سر سوی آسمان بر آورد و تبسم کرد. ملک پرسیدش که در این حالت چه جای خندیدن است؟ گفت: ناز فرزندان بر پدران و مادران باشد و دعوی پیش قاضی برند و داد از پادشه خواهند. اکنون پدر و مادر به علّت حطام دنیا مرا به خون در سپردند و قاضی به کشتن فتوی داد و سلطان مصالح خویش اندر هلاک من همی بیند، به جز خدای عزّوجل پناهی نمی‌بینم.
پیش که بر آورم ز دستت فریاد هم پیش تو از دست تو گر خواهم داد
سلطان را دل از این سخن به هم بر آمد و آب در دیده بگردانید و گفت هلاک من اولی تر است از خون بی گناهی ریختن. سر و چشمش ببوسید و در کنار گرفت و نعمت بی اندازه بخشید و آزاد کرد و گویند هم در آن هفته شفا یافت.
همچنان در فکر آن بیتم که گفت پیلبانی بر لب دریای نیل
زیر پایت گر بدانی حال مور همچو حال توست زیر پای پیل"( گلستان سعدی، باب 22)
منبع:
پایگاه خبری تحلیلی پیغام
لینک مستقیم :
http://peigham.ir/shownews.aspx?id=133256
