در عصر روز پنجشنبه ۲۲ آبان ۱۴۰۴ و در تالار ایوان شمس تهران، مراسم روز جهانی ترویج علم برای صلح و توسعه ۲۰۲۵ برگزار شد.
این مراسم با اهتمام انجمن ترویج علم ایران و با مشارکت کمیسیون ملی یونسکو در ایران، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، شهرداری تهران و دانشگاه تهران برگزار شد.
در این دوره از جایزه ملی ترویج علم ایران، به ۱۵ شخص حقیقی و حقوقی برگزیده، تندیس و لوح سپاس جهت فعالیت گسترده در زمینه ترویج علم در جامعه تقدیم شد.
در این مراسم گروه انتشاراتی مطبوعاتی مطالعاتی ارغنون هامون در محور ترویج علم در جامعه؛ جایزه استاد فقید دکتر محمدامین قانعی‌راد را به جهت بیش از ۱۵ سال فعالیت مداوم در زمینه اندیشه ورزی و گفت‌وگو در عرصه جامعه، تندیس و لوح سپاس را دریافت کرد.
قابل ذکر است از دیگر محورهای داوری جهت دریافت جایزه ملی ترویج علم ایران در سال ۱۴۰۴ می توان به جایزه هنریک مجنونیان در حوزه محیط زیست، جایزه توران میرهادی در زمینه آموزش خلاق و جایزه محمدعلی بهمن بیگی در زمینه آموزش در مناطق کم برخوردار نیز اشاره کرد.
درباب ارغنون هامون و جایزه ملی ترویج علم ایران ۱۴۰۴
ارغنون هامون» از دل یک تجربه‌ی طولانی، گاه خاموش و گاه پرهیاهو در زیست فرهنگی جنوب برخاست. در واقع ادامه‌ی طبیعی پروژه‌ی پیشین ما، «هامون؛ بازگشت به جامعه مدنی» بود. آن پروژه از سال 1391 تا همین الان، تلاشی برای فهم چگونگی زایش گفت‌وگو در جامعه‌ای بود که از نهادهای گفت‌وگویی تهی شده است. اما «ارغنون» کوششی بود برای بازآفرینی آینده؛ آینده‌ای که در پیوند با حافظه و تاریخ زیسته‌ی ماست. ما به دنبال مدلی بودیم که در آن علم نه یک دستگاه انتزاعی و دانشگاهی، بلکه «روایتِ انسانیِ زیستنِ آگاهانه» باشد؛ نوعی علم مردم‌مدار که بتواند خودش را در کوچه، در زبان و در تجربه روزمره بازتاب دهد.
مسیر «ارغنون هامون» در واقع از یک تجربه مدنی و فرهنگی شروع شد که در قالب پروژه «هامون؛ بازگشت به جامعه مدنی» از حدود سال ۱۳۹۱ در جنوب ایران آغاز شده بود. سپس از سال ۱۴۰۱ با عنوان «پروژه ارغنون؛ بازگشت به آینده» وارد مرحله جدیدی شد. هدف اصلی این بود که علم، فرهنگ و جامعه محلی را در جنوب کشور ـ به ویژه استان بوشهر و استانهای پیرامون . به هم نزدیک کنیم؛ اینکه دانش صرفاً در قالب دانشگاه باقی نماند بلکه بخشی از زیست روزمره، گفت‌وگوهای فرهنگی و کنش مدنی شود.
ترویج علم برای ما چیزی فراتر از انتقال دانسته‌هاست. ما علم را به مثابه‌ی «رویداد فرهنگی» در نظر می‌گیریم؛ امری که باید در بستر فرهنگ و زیست بومی هر منطقه معنا یابد. در جنوب، علم اگر نتواند با نخلستان، دریا، گرما، زیست ساحلی و حافظه‌ی جمعی مردم گفت‌وگو کند، بی‌جان خواهد بود. در پروژه ارغنون هامون تلاش کردیم علم را به زبان مردم ترجمه کنیم: از خلال کارگاه‌های عصرانه فرهنگی هامون، نوشته‌های مطبوعاتی هامون در هفته نامه های جنوب ایران، انتشارات هامون نو، فصلنامه ارغنون هامون، ماهنامه نامه هامون، وبسایت هامون ایران و حتی از دل روایت‌های روزمره. در واقع ترویج علم یعنی خلق زبان میانجی بین نظریه و زیست جهان؛ زبانی که بتواند هم‌زمان دقیق و شاعرانه، تحلیلی و انسانی باشد.
به گمان من ترویج علم در جنوب ایران می تواند سه ویژگی مهم زیر را داشته باشد:
- ارتباط با زندگی مردم: علم باید در خدمت حل مسائل واقعی مردم باشد، نه صرفاً دانش نظری. وقتی افراد محلی ببینند که مطلبی علمی کمک می‌کند زندگی‌شان بهتر شود، مشارکت‌شان بیشتر می‌شود.
- گفتمان باز و مشارکتی: یعنی نه اینکه پژوهشگر حرف بزند و مردم بشنوند، بلکه مردم هم وارد گفت‌وگو بشوند، سوال بپرسند، با داده‌ها و داستان‌ها تعامل کنند. ما در ارغنون هامون تلاش کردیم با کارگاه‌ها، نشست‌ها، و تولید محتوا این فضا را ایجاد کنیم.
- بین‌رشته‌ای بودن و توجه به مسائل پیچیده: مسائل جامعه امروز ـ به ویژه در جنوب ایران ـ ترکیبی‌اند؛ مثلا بحث محیط زیست، توسعه، فرهنگ محلی، جنسیت، مهاجرت، دیاسپورا. ما نمی‌توانیم با رویکرد تک‌بعدی از پس آنها بربیاییم. همین نگاه میان‌رشته‌ای را در پروژه‌مان داشتیم.
در پایان من معتقدم اگر بخواهم یک پیام جامع بدهم، این است: «در حوزه ترویج علم، کنشگران کم‌شناخته، خُرد و محلی که با جامعه‌شان حرف می‌زنند، بسیار مهمتر و حیاتی تر هستند نسبت به برنامه‌های کلان و متمرکز». با این وجود، کیفیت، استمرار و ارتباط با مخاطب محلی اهمیت زیادی دارد. اگر تلاشمان صرفاً پروژۀ کوتاه‌مدت باشد، تأثیرش کمتر است. در پروژه ارغنون هامون از این به بعد تلاش خواهیم کرد که بیشتر و بیشتر پایدار، مشارکتی، انعطاف‌پذیر و در مسیر حل مساله باشیم.
منبع:
پایگاه خبری تحلیلی پیغام
لینک مستقیم :
http://peigham.ir/shownews.aspx?id=191422
